Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanım ve Kısaltmalar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinin mevcut yükümlülükleri ile potansiyel riskleri nedeniyle oluşabilecek zararlarına karşı yeterli miktarda özsermaye bulundurmalarının sağlanmasıdır.
(2) Bu Yönetmelik, Türkiye’de kurulu sigorta ve reasürans şirketleri, yabancı sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile Türkiye’de faaliyet gösteren emeklilik şirketlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 17 nci maddesi ile 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun 26 ncı maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanım ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Brüt: Reasüröre isabet eden kısmın dâhil olduğu tutarı,
b) Kanun: 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununu,
c) Muallak tazminat karşılığı: Tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş ancak daha önceki hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş tazminat bedelleri veya bu bedel hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ve gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri ile gider paylarını,
ç) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
d) Net: Reasüröre isabet eden kısmın düşülmesi sonucu kalan tutarı,
e) Şirket: Türkiye’de kurulmuş sigorta ve reasürans şirketleri ile yabancı ülkelerde kurulmuş sigorta ve reasürans şirketlerinin Türkiye’deki şubeleri ile emeklilik şirketlerini,
f) Topluluk: Hukuksal yönden birbirinden bağımsız olmakla birlikte; sermaye, yönetim ve denetim açısından birbiriyle ilişkili, faaliyet konuları yönünden aynı sektöre bağlı olsun veya olmasın, organizasyon ve finansman konularının bir ana ortaklık çatısı altında tek merkezden koordine edildiği ana ve bağlı ortaklıklar bütününü,
g) TÜFE: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından hesaplanan Tüketici Fiyatı Endeksini,
ğ) Türkiye Muhasebe Standartları: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından Türkiye Muhasebe Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı adıyla yayımlanan muhasebe standartlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sermaye Yeterliliği, Tedbir ve Bildirim
Özsermaye
MADDE 4 – (1) Özsermaye; ana sermaye, katkı sermaye ve diğer sermaye kalemlerinin toplamından beşinci fıkrada belirtilen indirimlerin yapılmasıyla bulunur.
(2) Ana sermaye aşağıdaki kalemlerin toplamından oluşur.
a) Ödenmiş sermaye,
b) Sermaye yedekleri,
c) Kâr yedekleri,
ç) Türkiye Muhasebe Standartları gereği öz kaynaklara yansıtılan kayıp ve kazançlar,
d) Genel kurulca ödenmesine karar verilen temettü düşüldükten sonraki net dönem kârı,
e) Geçmiş yıllar kârları.
(3) Katkı sermaye şu kalemlerden oluşur.
a) Dengeleme karşılığı,
b) Sermaye benzeri kredilerin kooperatif şeklinde kurulan şirketler için tamamı, diğer şirketler içinse gerekli özsermayenin en fazla %30’una kadar olan kısmı.
(4) Diğer sermaye kalemleri şunlardır.
a) Müsteşarlıkça uygun görülmesi, nominal sermayenin en az %25'inin ödenmiş olması ve gerekli özsermayenin %30’u ile sınırlı olmak kaydıyla taahhüt edilen sermayenin %50'si.
(5) Aşağıdaki kalemler özsermaye hesabından indirilir.
a) Dönem zararı,
b) Geçmiş yıllar zararları,
c) Şirketin kendi hisseleri,
ç) İştirakler, bağlı ortaklıklar, bağlı menkul kıymetler ve müşterek yönetime tabi teşebbüsler arasında yer alan sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinin (Tarım Sigortaları Havuzu ve Emeklilik Gözetim Merkezi hariç) ödenmiş sermayesinin şirketin ortaklık payı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar,
d) Müsteşarlıkça belirlenebilecek diğer kalemler.
Sermaye benzeri krediler
MADDE 5 – (1) Sermaye benzeri krediler;
a) vadesine en az beş yıl kalan,
b) şirketin iflası ya da tasfiyesi halinde hisse senetlerinden bir önce diğer tüm borçlardan sonra ödenmesi kredi verenlerce kabul edilen,
c) defaten kullandırılan ve herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya da dolaylı olarak teminata bağlanmamış, hiç bir türev işlem ve sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş, başka işlere temlik edilemeyeceği yazılı olarak belirlenmiş ve
ç) şirketin doğrudan ve dolaylı iştirakleri dışında kalan kişilerden sağlanan
kredilerdir.
(2) Kullanılacak sermaye benzeri kredilere ilişkin yapılacak sözleşmelerde birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen koşullar ile faiz ve diğer masraflar hariç, anapara geri ödemesinin beş yıldan önce yapılamayacağının açıkça hükme bağlanmış olması zorunludur.
(3) Bu maddede belirtilen koşulları taşıyan sermaye benzeri kredilerin özsermaye hesabına dâhil edilebilmesi için kredi sözleşmesinin aslı veya noter onaylı örneği ya da sözleşme henüz imzalanmamışsa aslı izin verilmesinin ardından ibraz edilmek üzere sözleşme taslağı ile birlikte Müsteşarlığa izin başvurusunda bulunulur. Önceden ibraz edilen sözleşme taslağı hükümleri ile izin verilmesinin ardından ibraz edilen asıl sözleşme hükümleri arasında, kullanılan kredinin sermaye benzeri niteliğini ortadan kaldıracak şekilde farklılıkların bulunması halinde verilen izin iptal edilir. Bu kredilere uygulanacak faiz oranlarının sözleşmede açık bir şekilde belirlenememesi veya benzer kredilere göre aşırı ölçüde yüksek olması halinde kredinin özsermaye hesabına dâhil edilmesine izin verilmeyebilir.
(4) Gerekli koşulları taşıyan sermaye benzeri krediler izin verilmesinin ardından şirket kayıtlarına intikal tarihi itibarıyla özsermaye hesabına dâhil edilir. Sermaye benzeri kredilerin vadesinden önce geri ödenmesine, gerekli özsermayenin altına düşülmemesi kaydıyla Müsteşarlıkça izin verilebilir.
(5) Özsermaye hesabına dâhil edilmesine izin verilen sermaye benzeri kredilerden vadeye kalan süresi beş yıldan az olanlar her bir yıl için %20 oranında azaltılarak özsermaye hesabına intikal ettirilir. Vadesine bir yıldan az süre kalan sermaye benzeri krediler özsermaye hesabında dikkate alınmaz.
(6) Müsteşarlıkça izin verilmesi halinde, şirketin sermaye artırımlarında kullanılması hissedarlarca kesin ve yazılı olarak taahhüt edilen, karşılığında hiç bir şekil ve surette faiz tahakkuku ve ödemesi yapılmayan ve tasfiye halinde, hisse senetlerinden bir önce, diğer tüm borçlardan sonra ödenmesi kabul edilen, herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya da dolaylı olarak teminata bağlanmamış, hiç bir türev işlem ve sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş, şirkete rehnedilmiş kaynaklar da vade şartı aranmaksızın, niteliklerine göre sermaye benzeri kredi olarak kabul edilebilir.
Gerekli özsermaye
MADDE 6 – (1) Gerekli özsermaye, 7 nci maddede belirtilen birinci ve 8 inci maddede belirtilen ikinci yöntem ile elde edilen sonuçlardan büyük olanıdır.
Birinci yönteme göre gerekli özsermaye
MADDE 7 – (1) Birinci yönteme göre gerekli özsermaye; hayat dışı, hayat ve emeklilik branşları için hesaplanan sonuçların toplamıdır.
(2) Hayat dışı branşlar için gerekli özsermaye prim ve hasar esasına göre bulunan tutarlardan büyük olanıdır.
a) Prim esasına göre gerekli özsermaye: Son bir yıllık süre içinde brüt yazılan primlerden (vergi ve harçlar hariç) fesih ve iptaller düşüldükten sonra kalan tutarın 95 milyon TL’ye kadar olan kısmının %18’i ve geri kalan kısmının %16’sının toplamının; son üç yıllık süre içinde şirket üstünde kalan hasar tutarının brüt hasara oranı %50’den aşağı ise %50’si, yüksek ise bu oranı kadarıdır.
b) Hasar esasına göre gerekli özsermaye: Son üç yıllık sürede brüt ödenen hasarlara, son yıl muallak tazminat karşılığı (direkt ve endirekt işler için ayrılan dâhil) eklenerek rücu yoluyla tahsil edilen hasar tazminatları ile içinde bulunulan yıl hariç olmak üzere üç yıl önce (kredi ve tarım sigortalarında yedi yıl önce) ayrılan muallak tazminat karşılığı düşüldükten sonra tespit edilecek miktarın, yukarıda bahsedilen üç ve yedi yıl olarak belirtilen risk gruplarına göre 1/3’ü veya 1/7’si ayrılarak ilk 70 milyon TL’ye kadar olan kısmının %26’sı ve kalan kısmının %23’ünün toplamının, son üç yıllık sürede şirket üzerindeki net hasar tutarının brüt hasar tutarına oranı %50’den düşük ise %50’si, yüksek ise bulunan oranı kadarıdır.
(3) Prim ve hasar esasına göre gerekli özsermaye tutarlarının hesaplanmasında kullanılan prim ve hasar tutarları, TÜFE’deki artış oranı dikkate alınarak Müsteşarlıkça artırılabilir.
(4) Hasar esasına göre gerekli özsermaye tutarının hesaplanması sırasında yeni devralınan portföyler dolayısıyla geçmiş üç yıllık veriye sahip olunamaması durumunda; portföyü devralan şirket, portföyünü devraldığı şirketin geçmiş verilerini kendi verileri ile konsolide ederek hesaplama yapabilir.
(5) Hayat branşları (ünite bazlı olanlar hariç) için gerekli özsermaye yükümlülük ve risk esasına göre bulunan sonuçların toplamıdır.
a) Yükümlülük esasına göre gerekli özsermaye: Hayat matematik karşılığı (direkt ve endirekt işler dahil) ile bir yıllık hayat sigortaları için ayrılan kazanılmamış primler karşılığı toplamının %4’ünün, son bir yıl için ayrılan net matematik karşılıklar ile son bir yılda bir yıllık hayat sigortaları için ayrılan net kazanılmamış primler karşılığı toplamının brüt matematik karşılıklar ile bir yıllık hayat sigortaları için ayrılan brüt kazanılmamış primler karşılığının toplamına oranı %85’ten düşük ise %85, yüksekse bulunan oranla çarpılması sonucunda elde edilen tutardır.
b) Risk esasına göre gerekli özsermaye: Ölüm halinde sigortalıya ödenecek meblağdan matematik karşılıklar ile kazanılmamış primler karşılığının düşülmesi sonucunda bulunan risk kapitalinin sigorta süresi;
1) azami üç yıla kadar olanların %0,1’i,
2) üç yıldan fazla beş yıldan az olanların % 0,15’i ve
3) beş yıldan fazla olanların %0,3’ünün
toplamının, son bir yıldaki reasürans devirlerinden sonraki toplam risk kapitalinin reasürans devirlerinden önceki toplam risk kapitaline oranı %50’den düşük ise %50’si, yüksek ise bulunan oranı kadarıdır.
(6) Emeklilik branşı için gerekli özsermaye; bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerin %0,5’idir.
İkinci yönteme göre gerekli özsermaye
MADDE 8 – (1) İkinci yönteme göre gerekli özsermaye; aktif riski, reasürans riski, aşırı prim artışı riski, muallak tazminat karşılığı riski, yazım riski ve kur riski hesabı sonucunda bulunan tutarların toplamıdır.
(2) Aktif riski hesabında, bilançoda yer alan aktif hesap kalemleri aşağıdaki risk ağırlıkları ile çarpılır.
|
a) |
Kasa |
0,000 |
|
b) |
Bankalardaki mevduat ile katılım bankalarındaki özel cari hesaplar ve katılma hesapları (Ödenen primlere (bireysel emeklilik katkı payları hariç) ilişkin kredi kartı bloke hesapları dâhil) |
0,010 |
|
|
Topluluk içi bankalar veya katılım bankaları |
0,030 |
|
c) |
Devlet borçlanma araçları (eurobond dahil), Hazine Müsteşarlığı varlık kiralama şirketince ihraç edilen kira sertifikaları |
0,000 |
|
|
Müsteşarlıkça belirlenecek kalkınma bankalarınca ihraç edilen borçlanma araçları |
0,000 |
|
|
Bankalarca ihraç edilen borçlanma araçları, kaynak kuruluşu bankalar olan varlık kiralama şirketlerince ihraç edilen kira sertifikaları |
0,050 |
|
|
Bankalar dışındaki kuruluşlarca ihraç edilen özel sektör borçlanma araçları, kaynak kuruluşu bankalar olmayan varlık kiralama şirketlerince ihraç edilen kira sertifikaları |
0,100 |
|
|
Topluluk içi ihraççılar |
0,200 |
|
ç) |
Devlet borçlanma araçları karşılığında yapılan ters repo işlemlerinden alacaklar |
0,000 |
|
d) |
BIST 30 endeksindeki pay senetleri |
0,050 |
|
|
BIST endeksindeki diğer pay senetleri |
0,100 |
|
|
BIST’te işlem görmeyen pay senetleri |
0,250 |
|
|
Topluluğa ait pay senetleri (BIST’te işlem görüp görmediğine bakılmaksızın) |
0,200 |
|
e) |
Menkul kıymet yatırım fonları katılma belgeleri; |
|
|
|
Kamu borçlanma araçları fonları |
0,050 |
|
|
Para piyasası fonları |
0,100 |
|
|
Özel sektör borçlanma araçları fonları, hisse senedi fonları |
0,150 |
|
|
Borsa yatırım fonları, girişim sermayesi yatırım fonları, gayrimenkul yatırım fonları |
0,200 |
|
|
Diğer |
0,250 |
|
f) |
Bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar |
0,150 |
|
g) |
Riskten korunma amaçlı türev araçlar |
0,100 |
|
|
Yatırım amaçlı türev araçlar |
0,300 |
|
ğ) |
Diğer finansal varlıklar |
0,150 |
|
h) |
Müsteşarlıkça belirlenecek kalkınma bankalarına verilen krediler |
0,000 |
|
|
Krediler (Diğer) |
0,150 |
|
|
Topluluk içi krediler |
0,250 |
|
ı) |
İkrazlar (Hayat) |
0,000 |
|
i) |
Sigortacılık ve emeklilik faaliyetlerinden alacaklar (Emeklilik şirketlerinin saklayıcı şirketten alacakları hariç) |
0,250 |
|
|
Emeklilik şirketlerinin saklayıcı şirketten alacakları |
0,005 |
|
|
Ayrıca ilave olarak vadesine |
|
|
|
i) 1- 90 gün kalan alacaklar için |
0,005 |
|
|
ii) 91-180 gün kalan alacaklar için |
0,015 |
|
|
iii) 181-270 gün kalan alacaklar için |
0,050 |
|
|
iv) 271-360 gün kalan alacaklar için |
0,120 |
|
|
v) 360 günden fazla kalan alacaklar için |
0,200 |
|
j) |
Reasürans faaliyetlerinden alacaklar ve depolar |
0,150 |
|
k) |
İlişkili taraflardan alacaklar |
0,200 |
|
l) |
Bilançodaki cari ve cari olmayan diğer alacaklar hesap kalemleri |
0,200 |
|
m) |
Muaccel hale gelmiş alacaklardan vadesini |
|
|
|
i) 1-60 gün geçenler |
0,255 |
|
|
ii) 60 günden fazla geçenler |
1,000 |
|
n) |
Yatırım amaçlı gayrimenkuller |
0,200 |
|
o) |
Kullanım amaçlı gayrimenkuller (Kullanılmayıp gelir elde edilenler yatırım amaçlı gayrimenkul olarak kabul edilir) |
0,050 |
|
ö) |
Diğer Aktifler (Gelecek aylar ve yıllar ihtiyacı stoklar, iş avansı, personele verilen avanslar, gayrimenkuller hariç olmak üzere maddi varlıklar, maddi olmayan varlıklar ve yukarıda sayılmayan diğer aktifler) (Ertelenmiş üretim ve komisyon giderleri hariç) |
0,150 |
|
p) |
Faiz oranlarında 50 baz puan artış olması durumunda menkul kıymet portföyünde oluşacak değer düşüklüğünün tamamı |
|
|
r) |
İştirakler ve bağlı menkul kıymetler hariç diğer varlıklar (gayrimenkuller ve vadesine kadar tutulmaya hazır menkul kıymetler dâhil) 10 uncu madde kapsamında yapılacak bildirimlerde piyasa değeri üzerinden hesaplanır. |
|
|
s) |
Bu fıkradaki alacaklar için yapılan risk hesabında, alınan teminatlar (devlet borçlanma senetlerinin %100’ü ile gayrimenkullerin %30’u), banka teminat mektupları ve yapılan kefalet sigortası bedeli ile Vergi Usul Kanununa göre ayrılan şüpheli alacak karşılıkları düşülür. |
|
(3) Reasürans riski hesabında, toplam reasürans primi dikkate alınır. Türkiye’de kurulmuş havuzlara devredilen riskler için 0, Türkiye’de ruhsat almış reasürans şirketlerine devredilen riskler için 0,03, Müsteşarlıkça mali ve teknik yeterlilik kriterlerine göre oluşturulacak listede yer alan reasürans şirketlerine devredilen riskler için 0,06 (topluluk içinde ise 0,09), söz konusu listede yer almayan diğer reasürans şirketlerine devredilen riskler için 0,12 (topluluk içinde ise 0,15) çarpanı uygulanır.Reasürans anlaşmalarında, aşağıda belirlenen oranların aşılması durumunda, aşan kısma isabet eden reasürans primi tutarı Müsteşarlıkça belirlenecek listedeki reasürörler için 0,150 diğerleri için ise 0,300 risk katsayısı ile çarpılır:
a) Bölüşmeli reasürans anlaşmasında tek bir reasüröre devredilen prim oranının;
1) Müsteşarlıkça belirlenecek listedeki reasürörlerden topluluk içindekiler için %40’ı, dışındakiler için %60’ı aşması,
2) Diğer reasürörler için %15’i aşması.
b) Bölüşmesiz reasürans anlaşmasında tek bir reasüröre devredilen prim oranının;
1) Müsteşarlıkça belirlenecek listedeki reasürörlerden topluluk içindekiler için %40’ı, dışındakiler için %60’ı aşması,
2) Diğer reasürörler için %15’i aşması.
c) İhtiyari işlerde, tek bir reasüröre yapılacak devirde;
1) Müsteşarlıkça belirlenecek listedeki reasürörlerden topluluk içindekiler için sigorta bedelinin %40’ını, dışındakiler için %60’ını aşması,
2) Diğer reasürörler için sigorta bedelinin %15’ini aşması.
(4) Aşırı prim artışı riski hesabında, hayat ve hayat dışı branşları itibarıyla brüt yazılan primlerde yıllık artış oranının sektör artış oranından %20’den fazla olması durumunda %20’yi aşan kısma karşılık gelen prim tutarı için 0,2 çarpan uygulanır. Yıllık brüt yazılan primler toplamı 100 milyon TL’den düşük olan şirketler için ve branşlar itibarıyla ruhsat tarihinden itibaren ilk 3 yıl aşırı prim artışı riski hesaplanmaz. Bu tutar her yıl TÜFE oranında artırılır.
(5) Muallak tazminat karşılığı riski hesabında, branşlar itibarıyla net muallak tazminat karşılığı tutarına aşağıdaki çarpanlar uygulanır;
|
a) |
Kaza (Uzun süreli sigortalar hariç) |
0,025 |
|
|
Kaza (Uzun süreli) |
0,015 |
|
b) |
Hastalık/Sağlık (Uzun süreli sigortalar hariç) |
0,080 |
|
|
Hastalık/Sağlık (Uzun süreli) |
0,050 |
|
c) |
Kara Araçları |
0,075 |
|
ç) |
Raylı Araçlar |
0,050 |
|
d) |
Hava Araçları |
0,070 |
|
e) |
Su Araçları |
0,055 |
|
f) |
Nakliyat |
0,035 |
|
g) |
Yangın ve Doğal Afetler |
0,040 |
|
ğ) |
Genel Zararlar |
0,040 |
|
h) |
Kara Araçları Sorumluluk |
0,090 |
|
ı) |
Hava Araçları Sorumluluk |
0,025 |
|
i) |
Su Araçları Sorumluluk |
0,020 |
|
j) |
Genel Sorumluluk |
0,060 |
|
k) |
Kredi (KOBİ’lere sunulan ticari alacak sigortaları için 0,030) |
0,055 |
|
l) |
Kefalet |
0,030 |
|
m) |
Finansal Kayıplar |
0,020 |
|
n) |
Hukuksal Koruma |
0,020 |
|
o) |
Destek |
0,025 |
|
ö) |
Hayat |
0,050 |
|
|
İrat Ödemeli Hayat Sigortaları |
0,025 |
(6) Yazım riski hesabında, son 12 aylık brüt yazılan primlerden varsa bölüşmeli reasürans yoluyla reasüröredevredilenler düşülerek kalan tutar branşlar itibarıyla aşağıdaki oranlar ile çarpılır.
|
a) |
Kaza (Uzun süreli sigortalar hariç) |
0,050 |
|
|
Kaza (Uzun süreli) |
0,030 |
|
b) |
Hastalık/Sağlık (Uzun süreli sigortalar hariç) |
0,160 |
|
|
Hastalık/Sağlık (Uzun süreli) |
0,100 |
|
c) |
Kara Araçları |
0,150 |
|
ç) |
Raylı Araçlar |
0,100 |
|
d) |
Hava Araçları |
0,140 |
|
e) |
Su Araçları |
0,110 |
|
f) |
Nakliyat |
0,070 |
|
g) |
Yangın ve Doğal Afetler |
0,080 |
|
ğ) |
Genel Zararlar |
0,080 |
|
h) |
Kara Araçları Sorumluluk |
0,180 |
|
ı) |
Hava Araçları Sorumluluk |
0,050 |
|
i) |
Su Araçları Sorumluluk |
0,040 |
|
j) |
Genel Sorumluluk |
0,120 |
|
k) |
Kredi (KOBİ’lere sunulan ticari alacak sigortaları için 0,060) |
0,110 |
|
l) |
Kefalet |
0,060 |
|
m) |
Finansal Kayıplar |
0,040 |
|
n) |
Hukuksal Koruma |
0,040 |
|
o) |
Destek |
0,050 |
|
ö) |
Hayat |
0,050 |
|
|
İrat Ödemeli Hayat Sigortaları |
0,025 |
(7) Bulunan sonuçlar, reasürans şirketleri hariç dağıtım kanalına göre aşağıdaki oranlarla da çarpılır.
|
a) |
Doğrudan satış kanalı |
1,150 |
|
b) |
Çağrı merkezi dâhil mesafeli satış yöntemleri |
1,150 |
|
c) |
Topluluk içindeki acenteler (bankalar, leasing ve finansman şirketleri vb.) - Kaza ve hayat branşları |
1,150 1,000 |
|
ç) |
Topluluk dışındaki acenteler - Levhaya kayıtlı acenteler (tahsilat yapmayan) - Levhaya kayıtlı acenteler (tahsilat yapan) - Levhaya kayıt şartı aranmayan acenteler (bankalar, özel kanunla kurulmuş ve kendisine acentelik yetkisi verilen kuruluşlar) |
0,800 1,000 1,000 |
|
d) |
Brokerlar (tahsilat yapmayan) - Kara araçları, kara araçları sorumluluk, genel zararlar, kaza ve hayat branşları - Nakliyat, yangın ve doğal afetler, raylı araçlar, hava araçları, su araçları branşları - Diğer branşlar
|
1,150 0,800 1,000
|
|
e) |
Brokerlar (tahsilat yapan) - Kara araçları, kara araçları sorumluluk, genel zararlar, kaza ve hayat branşları - Nakliyat, yangın ve doğal afetler, raylı araçlar, hava araçları, su araçları branşları - Diğer branşlar
|
1,400 1,125 1,250
|
(8) Kur riski, tüm döviz varlık ve yükümlülükler ile kur riski içeren türev finansal araçlar dikkate alınarak hesaplanır. Sözleşme ile bağlanmış olan alacak ve yükümlülükler sözleşmede belirlenen döviz kuru, diğer varlık ve yükümlülükler ise sırasıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış ve satış kurları ile değerlenir. Varlıklar ile yükümlülükler arasındaki farka türev finansal araçlara ilişkin net pozisyon eklenerek bulunan tutarın mutlak değeri 0,075 ile çarpılır. Bu hesap, her bir döviz cinsi için ayrı ayrı yapılır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca kur bilgisi yayımlanmayan döviz cinsleri için kur bilgisi Müsteşarlıkça belirlenecek kaynaklardan temin edilir.
(9) Bu madde kapsamında gayrimenkullere ilişkin yapılacak değer tespiti işlemlerinde sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde değerleme hizmeti veren şirketlerin veya ilgili branşta ruhsat almış levhaya kayıtlı eksperlerin raporları esas alınır.
(10) Aşırı prim artışı ve yazım riski hesabında Sosyal Güvenlik Kurumu, Tarım Sigortaları Havuzu, Doğal Afet Sigortaları Kurumu ve Yeşil Kart Havuzuna devredilen primler dikkate alınmaz.
(11) 4 üncü maddenin beşinci fıkrasına göre özsermayeden indirilen kalemler için bu madde uyarınca risk hesaplaması yapılmaz.
(12) Müsteşarlık, belirleyeceği esaslar çerçevesinde bu Yönetmelikte geçen oran ve tutarları %50’sine kadar (%50 dâhil) artırabilir veya azaltabilir.
İdari tedbirler
MADDE 9 – (1) Özsermaye, gerekli özsermayeden düşük olmamalıdır.
(2) Sermaye yeterliliği hesaplama dönemleri itibariyle özsermaye/gerekli özsermaye oranının;
a) %100 ile %115 arasında olması “öz değerlendirme” aşamasıdır. Bu durumda şirket, sermaye yeterliliği tablolarının Müsteşarlığa gönderilmesi gereken tarihten itibaren 45 gün içinde risk bazında kendi değerlendirmesini yapar ve özsermaye/gerekli özsermaye oranının belirtilen oranlar arasında gerçekleşmesinin nedenleri ile birlikte gelecek dönemlere dair beklentilerini de içeren bir raporu Müsteşarlığa gönderir.
b) %70 ile %99,99 arasında olması “tedbir alma” aşamasıdır. Bu durumda şirketin, sermaye yeterliliği tablolarının Müsteşarlığa gönderilmesi gereken tarihten itibaren 30 gün içinde sermaye açığının riskin azaltılması veya sermaye ilavesi başta olmak üzere Müsteşarlıkça uygun görülecek yöntemlerle kapatılmasına dair bir planı Müsteşarlığa sunması ve takip eden 1 yıl içinde sermaye açığını kapatması veya eksik kalan sermaye açığı tutarını telafi edecek şekilde sermayeye mahsuben avans ödemesi gerekir.
c) %33 ile %69,99 arasında olması “acil tedbir alma” aşamasıdır. Bu durumda şirketin, sermaye yeterliliği tablolarının Müsteşarlığa gönderilmesi gereken tarihten itibaren 20 gün içinde sermaye açığının riskin azaltılması veya sermaye ilavesi başta olmak üzere Müsteşarlıkça uygun görülecek yöntemlerle kapatılmasına dair bir planı Müsteşarlığa sunması ve özsermaye / gerekli özsermaye oranını takip eden 6 ay içinde en az %70’e, 1 yıl içinde ise en az %100’e çıkarması gerekmektedir.
ç) %33’ün altına düşmesi “müdahale” aşamasıdır. Bu durumda, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 20 nci maddesi ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun 14 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.
(3) Bu maddeye göre yapılacak sermaye veya sermayeye mahsuben avans ödemelerinin nakit veya nakit benzeri varlıklarla gerçekleştirilmesi esastır.
(4) Müsteşarlık, halka açık şirketler için bu maddede geçen süreleri başvuru üzerine uzatabilir.
(5) Bu maddede yer alan hükümler Aralık ayı sermaye yeterliliği sonuçları için uygulanır. Haziran dönemi sonuçları gösterge niteliğindedir.
(6) Müsteşarlık, şirketin mali yapısını göz önünde bulundurarak eksik kalan sermayenin ikinci fıkrada belirtilen sürelerden daha kısa bir süre içerisinde tamamlanmasını talep edebilir.
(7) Şirket, özsermayenin gerekli özsermayenin altına düşmesi ile sonuçlanacak şekilde kâr dağıtımı yapamaz.
Bildirim
MADDE 10 – (1) Şirketler, şekli ve içeriği Müsteşarlıkça belirlenen sermaye yeterliliği tablosunu Haziran ve Aralık dönemleri olmak üzere yılda iki defa hazırlar ve bu dönemleri takip eden 2 ay içerisinde Müsteşarlığa gönderir. Müsteşarlık belirleyeceği esaslar dâhilinde sermaye yeterliliği tablosu hazırlama dönemleri ve gönderim sürelerinde değişiklik yapabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 11 – (1) 19/1/2008 tarihli ve 26761 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Sermaye Yeterliliklerinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası 1/1/2016 tarihinde, diğer hükümleri ise bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası 1/1/2016 tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan yürütür.